Kankermedicijn helpt ook tegen ME
O
lav Mella en Øystein Fluge, twee kankeronderzoekers in de Noorse stad Bergen, behandelden een ME-patiënte die tevens leed aan de Ziekte van Hodgkin met Rituximab, een middel tegen B-cellen. Deze cellen zijn onderdeel van het immuunsysteem in de bloedsomloop en het lymfestelsel, en maken auto-antilichamen als die nodig zijn. Bij diverse ziekten zijn de B-cellen aangetast; na het opruimen van deze cellen maakt het lichaam nieuwe B-cellen aan.
Tot verbazing van de onderzoekers in Noorwegen bleken door de behandeling de ME-klachten te verdwijnen. Zij begonnen vervolgens een studie naar Rituximab als geneesmiddel tegen ME. Over de uitkomsten van deze studie is nu een publicatie verschenen.
Duidelijke verbetering
In een dubbelblind onderzoek (waarbij ook de artsen niet weten wie wat krijgt toegediend) kregen 15 patiënten het medicijn en 15 een zoutoplossing. Bijna alle deelnemers voldeden aan de Canadese Criteria voor ME/CVS uit 2003, en de meesten gaven aan dat hun klachten volgden op een infectie zoals de Ziekte van Pfeiffer. Na een aantal maanden trad er bij tweederde van de patiënten in de eerste groep een duidelijke verbetering op, en bij vier van hen bleef het positieve effect ook na de behandeling in stand. Volgens de onderzoekers wijst de vertraging in het effect erop, dat ME een autoimmuunziekte is.
EBV
Uit eerder onderzoek is bekend dat een latente infectie met het Epstein-Barr-virus (het herpesvirus dat de Ziekte van Pfeiffer veroorzaakt) zich kan schuilhouden in de B-cellen, met als gevolg dat deze onsterfelijk worden en voortdurend auto-antilichamen aanmaken die niet nodig zijn. Dat leidt tot oxidatieve stress, wat de constructie van proteïnen bemoeilijkt en de mitochondriën – de energiefabriekjes in de cel – kan beschadigen.
Het opruimen van alle B-cellen is een radicale manier om van dit probleem af te komen, zo lijkt het.
Kosten
Rituximab is nu nog duur, maar wordt naar verwachting een stuk goedkoper als in 2015 het patent afloopt. Het gebruik is niet zonder risico omdat een deel van het immuunsysteem wordt uitgeschakeld. Verder onderzoek is nodig om de positieve resultaten te bevestigen en de risico’s in kaart te brengen, voordat het kan worden goedgekeurd als medicijn tegen ME.
Vorig jaar kwam het middel ook al in het nieuws, omdat het volgens diverse onderzoeken de terugvallen bij Multiple Sclerose (MS) sterk bleek te kunnen beperken.
- Fluge Ø, Bruland O, Risa K, Storstein A, Kristoffersen EK, Sapkota D, Næss H, Dahl O, Nyland H, Mella O (2011), “Benefit from B-Lymphocyte Depletion Using the Anti-CD20 Antibody Rituximab in Chronic Fatigue Syndrome. A Double-Blind and Placebo-Controlled Study“, PLoS ONE 6(10)
- Noorse video met Nederlandse ondertiteling
